Aυτοτραυματισμός: Πράξη τιμωρίας ή εκτόνωσης;
Αυτοτραυματισμός, όπως δηλώνει η λέξη, είναι όταν ένα άτομο προξενεί σκόπιμα τραυματισμούς στον εαυτό του. Τις περισσότερες φορές, είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης ή έκφρασης πολύ μεγάλου στρες. Μερικές φορές, τα άτομα που το κάνουν πιστεύουν ότι πρόκειται να πεθάνουν. Περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις αυτοκτονίας έχουν ιστορικό αυτοτραυματισμού. Παρ’ όλα αυτά, η αυτοκτονία δεν είναι ο σκοπός: ο αυτοτραυματισμός είναι μια πράξη τιμωρίας ή εκτόνωσης, ή και τα δύο μαζί. Επιπλέον, μπορεί να είναι ένας τρόπος να ζητήσει κάποιος βοήθεια.
Η θεραπεία ατόμων που αυτοτραυματίζονται, συνήθως περιλαμβάνει επισκέψεις σε ψυχολόγο, ώστε να αναλυθούν σκέψεις και συναισθήματα. Επίσης, ο ψυχολόγος μπορεί να δείξει στο άτομο άλλους τρόπους αντιμετώπισης αυτών. Σε περιπτώσεις κατάθλιψης, μπορεί να χορηγηθούν αντικαταθλιπτικά.
Ποιοι είναι οι διάφοροι τύποι αυτοτραυματισμού;
Ένα άτομο μπορεί να αυτοτραυματιστεί με τους εξής τρόπους:
- να χαράσσει ή να καίει το δέρμα του
- να χτυπάει τον εαυτό του
- να καταναλώνει αλκοόλ ή ναρκωτικά σε μεγάλες ποσότητες
- να μην τρώει σκόπιμα (ανορεξία) ή να τρώει υπερβολικά (βουλιμία)
- να ασκείται υπερβολικά
Οι περισσότεροι άνθρωποι που αυτοτραυματίζονται έχουν την τάση να κρατούν αυτή τη δραστηριότητα μυστική, λόγω ντροπής ή φόβου μην τους ανακαλύψουν. Για παράδειγμα, αν κόβονται, μπορεί να καλύπτουν το δέρμα τους φορώντας μακριά μανίκια ακόμα και το καλοκαίρι. Αν κάποιος από την οικογένεια αντιληφθεί πως ένα παιδί αυτοτραυματίζεται, το ζήτημα πρέπει να συζητηθεί ψύχραιμα, να δείξουν οι οικείοι κατανόηση και συμπαράσταση.
Ποια είναι τα σημάδια;
Αν υποψιάζεστε πως το παιδί σας αυτοτραυματίζεται, οφείλετε να προσέχετε για τα εξής σημάδια:
- ανεξήγητα κοψίματα, μώλωπες ή καψίματα από τσιγάρο, συνήθως στους καρπούς, τους μηρούς και στο στήθος
- καλύπτει το σώμα του, ακόμα και το καλοκαίρι
- εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης
- μιλάει άσχημα για τον εαυτό του
- κλείνεται στον εαυτό του και δεν επικοινωνεί με άλλους
- αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, και ξαφνικά σκαμπανεβάσματα στο βάρος
- σημάδια ότι τραβάει τα μαλλιά του
- σημάδια κατάχρησης αλκοόλ ή ναρκωτικών
Υπολογίζεται ότι ένα 10% των εφήβων έχει αυτοτραυματιστεί – και αυτό είναι ένα νούμερο που υπολογίζεται χωρίς ιδιαίτερη σιγουριά, καθώς δεν ζητούν όλοι βοήθεια.
Σε τι οφείλεται η ανάγκη για αυτοτραυματισμό;
Ο αυτοτραυματισμός είναι ένας τρόπος εκτόνωσης του έντονου συναισθηματικού στρες, που μπορεί να προκαλείται από τα εξής:
Κοινωνικά προβλήματα: σε περιπτώσεις bullying, προβλημάτων στο σχολείο, στις σχέσεις με τους φίλους, ή και τις ερωτικές, όπως και με άγχος σχετικά με την σεξουαλικότητα.
Τραυματικές εμπειρίες: όπως σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, ή ο θάνατος κάποιου κοντινού προσώπου.
Ψυχολογικά αίτια: σε περιπτώσεις που υπάρχει κάποια ψυχική διαταραχή, όπως σχιζοφρένεια, που κάνει τον ασθενή να χάνει επαφή με το περιβάλλον του.
Ποιος είναι ο ρόλος του γονιού;
Ο γονέας ενός παιδιού που αυτοτραυματίζεται πρέπει να δείξει κατανόηση. Μπορεί να ζητήσει από το παιδί να του μιλήσει και οφείλει να ακούσει προσεκτικά. Αν, πάλι, το παιδί εμφανίζεται διστακτικό, μπορεί να του προτείνει έναν ειδικό. Τέλος, είναι σημαντικό να βοηθήσετε το παιδί σας να χτίσει αυτοπεποίθηση και να βρίσκεστε δίπλα του όταν σας χρειάζεται.
